دوران بارداري

حاملگي تجربه اي هيجان انگيز در زندگي است و به همين علت ،دوستي و خانواده و همچنين اطلاع از تغييراتي که در بدن رخ داده و چه روي خواهد داد ،مهم مي باشند .در اغلب مدارس مقداري از آناتومي ، فيزيولوژي و عملکرد بدن انسان تدريس مي شود و بسياري از دختران و پسران جوان ،مسايلي را در رابطه با ازدواج ،مسايل جنسي و زايمان مطالعه مي کنند اما اين اطلاعات جورواجور ،ناچيز و سطحي بوده و زوج هاي جوان را براي آينده آماده نمي سازد .
اکثردختران تحصيل کرده بين سنين 18 تا 25 سال و به هر حال ،عده اي بلافاصله پس از اتمام مدرسه يعني 16 تا 17 سال ازدواج مي کنند .بهترين سن داشتن اولين بچه بين 20 تا 25 سال بوده و اولين حاملگي در صورت ازدواج در سنين پايين تر بايستي مقداري به تأخير انداخته شود .

شروع حيات

يک زندگي جديد در زمان باروري ،پس از يکي شدن اسپرم با تخمک شروع مي شود .در زمان عمل جنسي ، ميليون ها اسپرم آزاد شده به طرف بالاي واژن رفته و سپس از طريق گردن رحم وارد رحم مي شوند .بسياري از اين اسپرم ها مي ميرند ،ولي 2000 تا
3000 عدد به لوله هاي فالوپ مي رسند .از اين تعداد ، تنها يک اسپرم ، تخمک را بارور خواهد ساخت .
تخمک گذاري معمولاً در روز پانزدهم دوره ي قاعدگي روي مي دهد ،اما بين روزهاي 13 تا 15 مي تواند ايجاد شود .اگر تخمک آزاد نشده باشد ، اسپرم تا 72 ساعت مي تواند در داخل رحم زنده بماند .تخمک بارور شده در لوله ي فالوپ به طرف رحم حرکت کرده و در آنجا سريعاً شروع به رشد مي کند . تا زماني که بچه به دنيا مي آيد ،اين سلول منفرد به اندازه ي دو بيليون سلول تکثير و ترتيب مي يابد .

تعيين جنسيت

پادشاهان ،همسران خود را که براي شان پسر نمي آوردند طلاق مي دادند و بسياري زنان براي به دنيا آوردن دختر مقصر شمرده مي شدند زيرا شوهر و بقيه فاميل خواهان پسر بوده اند .اينک کشف شده است که اسپرم شوهر تعيين کننده ي جنسيت فرزند مي باشد نه تخمک زن .اما اين حقيقت را بسياري از مردم نمي دانند .در ميان 23 جفت کروموزم در هر سلول ، يک جفت کروموزوم جنسي وجود دارد .در جنس مونث ، اين دو کروموزوم يک جور بوده (هر دو X)، در حالي که در جنس مذکر دو کروموزوم ، متفاوت هستند (يکي X و ديگري Y).هر کدام از زوجين ، يک کروموزم از خود را در تشکيل بچه شرکت مي دهند از آنجايي که جنس مؤنث دو کروموزم X دارد ، هميشه يک کروموزم X را شرکت مي دهد .جنس مذکر مي تواند کروموزوم X يا Y خود را در لقاح شرکت دهد .اگر لقاح با اسپرم حاوي X انجام شود ، بچه داراي کروموزومxx بوده يعني جنس ماده خواهد داشت و اگر با اسپرم حاوي Yانجام شود،بچه داراي کروموزوم xYبوده و جنس نر خواهد داشت.

حاملگي چند قلو

دو قلوزايي شايع ترين شکل حاملگي چند قلويي مي باشد .حاملگي دو قلويي از دو قسمت شدن يک تخمک بارور شده توسط يک اسپرم حاصل مي شود (دو قلوهاي همسان ).در اين دو قلويي ،هرجنين داراي کيسه ي آمينوني جدا بوده ولي جفت مشترکي دارند .دو قلوهاي همسان هميشه جنس و ظاهر يکساني دارند .دو قلوهاي غير همسان از دو تخمک جدا که توسط دو اسپرم جدا بارور شده اند حاصل مي شوند .دو قلوهاي غير همسان کيسه ي آمنيوني جدا و همچنين جفت جدا از هم دارند .حاملگي سه قلويي چهار قلويي و پنج قلويي کمتر شايع بوده و هنگامي که ايجاد مي شوند ، جزء خبرهاي جالب روزنامه ها مي گردند .

چگونه از حاملگي مطلع مي شويد ؟

خانمي که دوره هاي قاعدگي منظم داشته و يک دوره ي بدون قاعدگي برايش به وجود آمده است ،مي تواند حامله شده باشد .يک دوره ي قاعدگي به هر حال ممکن است به علت اضطراب ،تحريکات هيجاني و يا بيماري به تأخير افتد . از طرف ديگر برخي خانم ها پس از حامله شدن يک يا دو دوره ي خونريزي را دارند که ميزان آن کمتر و دوره ي کوتاه تري دارد احساس پري در پستان ها ممکن است يکي ديگر از علايم حاملگي باشد .برخي خانم ها ممکن است ضعف صبحگاهي داشته باشند .علت دقيق شناخته نشده اما به نظر مي رسد که به علت افزايش هورمون استروژن باشد .بسياري از خانم ها حتي يک روز هم تهوع ندارند برخي اشتهاي خود را از دست داده و عده اي ميل به بعضي غذاها و عدم ميل به بعضي غذاها (ويار )را خواهند داشت .يک عقيده ي معروف وجود دارد که زنان حامله تمايل به مواد ترش پيدا مي کنند و اغلب به عنوان يک علامت اوليه ي حاملگي بشمار مي رود .اين امر ممکن است به علت تهوع باشد .برخي خانم ها تمايل شديد به خوردن گل يا گچ و کاهگل ديوار پيدا مي کنند ؛که اين امر احتمالاً به علت کمبود آهن و کلسيم مي باشد .

دوره ي حاملگي

به محض اطلاع ازحاملگي بايد جهت اثبات حاملگي و مراقبت هاي پزشکي و پيگيري متعاقب در کلينيک هاي بارداري طي دوره ي حاملگي ،به پزشک مراجعه نماييد .تصميم مراجعه به يک مرکز بهداشتي ،بيمارستان يا مطب خصوصي بستگي به کيفيت مراقبت موجود و خواست شما دارد .
دوره ي طبيعي حاملگي ،280 روز (40 هفته )پس از اولين روز دوره ي آخرين قاعدگي مي باشد .رژيم غذايي مادر،وضعيت عمومي ، سلامت او و ميزان حرکات بدني که انجام مي دهد ،همه داراي اثراتي مي باشند .بنابراين مراقبت هاي مناسب بارداري طي دوره ي حاملگي ضروري مي باشد .طي حاملگي ، رشد بچه بستگي به جفت ،بند ناف و کيسه ي آمنيوني دارد .جفت يک شبکه ي پهن از عروق خوني مي باشد که به رحم متصل بوده و از طرف ديگر بوسيله ي بند ناف به جنين وصل شده و از طريق آن،مواد غذايي به جنين مي رسند .
کيسه ي آمنيوني ،يک کيسه ي پر مايع بوده که جنين را در برابر ضربه حفظ مي کند .رشد جنين طي حاملگي موجب اتساع رحم مي شود .در هفته ي 20 ، رحم در سطح ناف و در هفته ي 28 ، چهار انگشت بالاتر از سطح ناف قرار گرفته و در هفته ي 36 ،کل شکم را اشغال مي کند .
در هفته ي 12 اکثر اعضاء درشت نظير کليه ها ،کبد ، روده ها ، ريه ها و اندام ،شکل مي گيرند در حالي که طول جنين 9 سانتيمتر و وزن آن 14 گرم است .
در هفته ي 20 ،حرکات جنيني هنگامي که در مايع آمنيوني تکان مي خورد ، حس شده و ضربان قلب او بوسيله ي گوشي شنيده مي شود .در هفته ي 32 ، جنين وضعيت سر به پايين را در رحم به خود گرفته و به تدريج سر در لگن قرار مي گيرد .گاهي اين امر اتفاق نمي افتد ؛ به طوري که باسن بچه در لگن (وضعيت بريچ )يا کودک به طور افقي در رحم قرار مي گيرد .
سه ماهه اول حاملگي داراي اهميت زيادي مي باشد زيرا همان طور که اشاره شد ، طي اين مدت ،اعضاء بدن بچه نظير مغز ،کليه ها ، چشم ها و گوش ها و همچنين اندام ها ايجاد مي شوند .طي اين مدت از مصرف هر گونه دارو بايستي پرهيز نمود .برخي داروها مي توانند براي رشد بچه داخل رحم خطرناک بوده و نبايستي بدون تجويز پزشک مصرف شوند .

مراحل رشد جنين

مصرف بعضي داروها در اواخر حاملگي مي توانند موجب نقصان هوشياري پس از تولد نوزاد گردند .طي دوران شيردهي ، داروها ممکن است از طريق شير به بچه منتقل شده و برخي هيچ اثري روي کودک نداشته باشند .
برخي عفونت ها مخصوصاً سرخجه ،طي سه ماهه ي اول حاملگي ممکن است موجب ناهنجاري برخي اندام ها و همچنين ضايعات قلبي ،کاتاراکت (آب مرواريد )مادزادي يا عقب ماندگي ذهني در بچه گردند .پس از سه ماهه ي اول ، احتمال آسيب به جنين کمتر مي باشد .

سقط

هرخانم حامله در مورد سقط يا افتادن بچه نگراني دارد .در برخي خانم ها احتمال سقط از بقيه بيشتر مي باشد و برخي سقط هاي مکرر دارند .اکثر سقط ها در سه ماهه اول حاملگي روي داده که به علت نقص نطفه مي باشند .يعني اين که تخمک يا اسپرم ضايعه داشته است ؛به عبارت ديگر :سقط يک روش طبيعي در خلاص شدن از جنين ناهنجار مي باشد.سقط هايي که بعد از اين مدت رخ مي دهند به علت برخي علل مربوط به مادر نظير ديابت ،عملکرد ناهنجار غده ي تيروئيد ، فشار خون بالا ، سيفليس يا ناهنجاري هاي رحم و گردن رحم مي باشند .تب بالا يا اسهال ، ممکن است همچنين باعث انقباض رحم و القاي سقط گردد .
به محض جاري شدن خون و يا دوره هاي درد در قسمت پايين شکم نظير دردهايي که بعضي خانمها طي قاعدگي متحمل مي شوند ،بايد به پزشک مراجعه نمود و استراحت مطلق داشت .

اولين معاينه

بايستي دراولين فرصت پس از اطلاع از حاملگي ،به پزشک متخصص زنان و مامايي مراجعه نمود .
پزشک تاريخچه اي از بيماري هاي قلبي و همچنين حاملگي موجود از شما کسب کرده و معاينه ي کاملي به عمل خواهد آورد .او فشار خون را اندازه گرفته ،وزن و قد را ثبت نموده و آزمايش خون و ادرار را درخواست مي کند. پزشک ،پس از يک معاينه ي کلي ،اندازه ، شکل و وضعيت رحم را بررسي مي کند تا زمان حاملگي را مشخص کرده و اين که آيا با مدت عدم قاعدگي مطابقت مي کند يا خير.پزشک به قلب جنين به وسيله ي گوشي که روي شکم زن مي گذارد گوش فرا مي دهد.پزشک همچنين لگن را اندازه گيري مي کند تا اندازه ي کانال زايماني را تعيين نمايد و اطمينان حاصل شود که آيا مي توان به طور طبيعي زايمان را انجام داد يا خير .
آزمايش خون براي تشخيص کم خوني و تعيين گروه خون وRH انجام شده و فشار خون و آزمايش ادرار هربار که به پزشک مراجعه مي کنيد ،صورت مي گيرد.تشخيص سريع مسموميت حاملگي يا ديابت بسيار مهم مي باشد .

اولتراسونوگرافي

در سال هاي اخير ،اولتراسونوگرافي به طور وسيعي در پيگيري مامايي استفاده مي شود امواج صدايي با فرکانس بالا روي شکم متمرکز شده و تصويري را در صفحه ي تلويزيون مربوط به خود يا صفحه کاغذ رسم دستگاه ايجاد مي کنند .اين تصوير،ظاهر بچه ،اندازه ،وضعيت ، جفت و موارد ديگر را نشان مي دهد .اين وسيله مي تواند حاملگي را زودتر از ساير روش ها تشخيص داده و ابزار بسيار مفيدي براي پيگيري و تخمين رشد جنين مي باشد .
وزن دقيق جنين و هرگونه انحراف از ميزان رشد طبيعي مي تواند توسط اين وسيله تعيين گردد.تصاوير اولتراسونوگرافي مي توانند اعضاء ناهنجار ، ميزان مايع آمنيوني موجود ،همچنين محل جفت را روي ديواره ي رحم و اندازه ي دقيق سربچه را مشخص نمايد .اين وسيله مخصوصاً براي زناني که ديابت و فشار خون بالا داشته و به نظر مي رسد که شکم بيش از حد بزرگ يا کوچک طي دوره ي حاملگي دارند يا در مورد خونريزي واژينال ،سودمند مي باشد .
به هرحال ،برخي متخصصان نسبت به استفاده ي بيش از حد وابستگي شديد به آن به عنوان وسيله ي ارزشمند طي معاينات مامايي تا حدي محافظه کارانه عمل مي کنند .پزشک با توجه به زمان مناسب بررسي و موارد لازم براي تکرار ،سونوگرافي را توصيه خواهد کرد .

آمينوسنتز

در اين عمل ، مايع آمينوتيک ،از رحم کشيده شده و براي ناهنجاري هاي احتمالي جنين مورد آزمايش و تجزيه قرار مي گيرد .بهترين زمان براي اين عمل در هفته ي 12 تا 16 حاملگي بوده و سلول هاي مايع براي ضايعات احتمالي مورد بررسي قرار مي گيرند تعداد زيادي از ناهنجاري هاي جنيني ، شامل سندرم داون و اسپينابيفيدا مي توانند تشخيص داده شوند .

گروه هاي خوني

چهار گروه خوني وجود دارند ؛O،AB،B،A.گروه خون يک صفت ارثي مي باشد اطلاع از گروه هاي خوني مهم است ،زيرا ممکن است نياز به انتقال خون ايجاد گردد .در اکثر کشورهاي پيشرفته اين مورد ، قسمتي از تاريخچه ي پزشکي هر فرد مي باشد .

عامل RH

اکثريت جمعيت (85 تا 90 درصد )داراي اين عامل مي باشند .چنين افرادي ، Rh مثبت و افراد بدون اين عامل ، Rh منفي ناميده مي شوند . به طور طبيعي اين عامل اهميتي ندارد ولي در صورتي که مادر Rh منفي داراي جنين Rh مثبت باشد ، مشکلاتي به وجود مي آيد .اولين بار که اين وضع ايجاد شود ، عوارضي به طور معمول وجود ندارد مگر اينکه مادر سابقه قبلي انتقال خون با Rh مثبت داشته باشد .به هرحال ، پس از زايمان ، خون Rh مثبت بچه ممکن است وارد جريان خون مادر شده که منجر به تشکيل آنتي بادي مواد خارجي در بدن مادر مي گردد .طي دومين حاملگي ، اگر جنين ، باز هم خون Rh مثبت داشته باشد ، اين آنتي بادي ها از جفت به جريان خون جنين رفته و بر
سلول هاي قرمز خون جنين اثر مي گذارد .اين امر ممکن است منجر به صدمه ي مغزي گرديده و بنابراين هر مورد يرقان بايستي به دقت پيگيري شود . اگر يرقان شديد باشد تعويض خون ممکن است ضروري گردد .موارد خفيف تر با نور درماني تحت معالجه قرار مي گيرند .
براي جلوگيري از تشکيل آنتي بادي در مادر، مادر بايستي يک تزريق از آمپول روگام (گلوبولين آنتي D )بلافاصله پس از زايمان داشته باشد .اين امر از عوارض در حاملگي بعدي جلوگيري مي کند .مادر با Rh منفي بايد آزمايشهاي منظم خون براي آنتي بادي هاي طي حاملگي داشته باشد .

محل زايمان

زايمان مي تواند در بيمارستان ،خانه هاي بهداشتي يا منزل انجام گيرد ولي پزشکان ترجيح مي دهند که زايمان در بيمارستان يا خانه بهداشتي صورت گيرد که همه ي امکانات و وسايل مهيا مي باشد و مخصوصاً براي موارد زير توصيه مي شود :
1 ـ سن مادر زير 18 يا بالاي 30 سال .
2 ـ داشتن سابقه ي پزشکي نظير ديابت ، بيماري قلبي يا کليوي ، فشار خون بالا و کم خوني .
3 ـ اولين بچه يا چهارمين بچه به بعد .
4 ـ حاملگي دو قلويي .
5 ـ عدم تجانس Rh.
6 ـ سابقه ي عوارض در زايمان قلبي.
7 ـ سابقه ي بيماري يا مرگ کودک قبلي ، چند روز پس از زايمان .
8 ـ پايين قرار نگرفتن سر بچه .
9 ـ زايمان زود رس يا زايمان سر موقع ولي با جثه ي کوچک بچه .
پدر و مادر بايستي براي محل حاملگي ،خريدهاي لازم و آماده کردن خود جهت بچه دار شدن برنامه ريزي داشته باشند .هر دو بايد لذت و هيجان و همچنين مسئوليت پدر و مادري را تقسيم کنند .

حاملگي زيباست

حاملگي ، مزاحمت براي زن نيست .بلکه ، شکل و هيکل شما همان طور که قبلاً بوده نمي باشد ولي نوعي زيبايي ديگر در آن نهفته است.بسياري از خانم ها معتقدند که بهترين حالت و خوشحالي را در زمان حاملگي داشته اند .موها مي درخشند ،چشم ها برق مي زنند و پوستشان روشن و گرم مي شود مثل اينکه در حال تشعشع هستند .

رژيم غذايي طي حاملگي

عقايد بي شماري جهت آنچه براي زن حامله خوب است و آنچه که خوب نيست وجود دارد .همين قدر کافي است تا به ياد آوريد که بايستي هر چه را که مي خورده ايد ،بخوريد و تنها کمي بيشتر از قبل رژيم غذايي بايستي شامل غلات نظير گندم ،برنج و سبزيجات و ميوه جات ، تخم مرغ ، گوشت يا ماهي باشد . براي گياهخواران توصيه مي شود که روزي نيم ليتر شير و مقدار بيشتري ماست يا پنير براي تأمين پروتيين کافي مصرف نمايند هنگامي که براي رشد خود و فرزندتان بايد به طور کافي چيزي بخوريد ،از موادي که باعث افزايش وزن زياد مي شوند نظير سيب زميني سرخ کرده ،خامه ، شيريني ، کلوچه پوره ي سيب زميني ،آجيل و ... خودداري کنيد .در برخي از مناطق مرسوم است که به زن حامله نوعي شيريني همراه با کره و آجيل مي دهند .اين موارد را به حداقل برسانيد تا مادر شوهر خود را راضي کرده باشيد !
احتياج شما به خوردن ،تنها حدود 300 کيلوکالري بيشتر از آنچه قبلاً مي خورده ايد مي باشد .از دست دادن وزن پس از زايمان مشکل تر از چاق شدن در حاملگي است .بهتر است که طي حاملگي اضافه وزن بيشتر از 12 کيلوگرم نداشته باشيد که اين اضافه وزن به اين صورت تقسيم مي شود :
وزن بچه = 3 تا 3/5 کيلوگرم
جفت و مايع رحم = 1/5کيلوگرم
اضافه وزن پستان و رحم = 1/5 کيلوگرم
مايع اضافي بدن = 2/5 کيلوگرم
افزايش ذخيره چربي = 3/5 کيلوگرم
پس از زايمان ، وزن بدن حدوداً 4 کيلوگرم بيشتر از زمان قبل از حاملگي است .اين اضافه وزن به تدريج طي چند ماه آينده رفع خواهد شد .
برخي خانمها ،به علت بيماري ،سوء تغذيه ، کار بدني شديد يا ساير علل محروميت ممکن است اضافه وزن کمتري را طي حاملگي کسب کنند .آن ها کودکان با وزن کمتري را به دنيا خواهند آورد .در صورت افزايش ناگهاني در وزن يا ورم پاها بايستي سريعاً به پزشک مراجعه نمود .
طي حاملگي نياز به انرژي (کالري )، پروتئين ، ويتامين ها ، و مواد ديگر بيشتري وجود دارد .يک خانم حامله ، محتاج 2300 کيلوکالري و 60 گرم پروتئين در هر روز مي باشد غلات و حبوبات ، همه کالري و قسمتي از پروتئين را تأمين مي کنند .سبزيجات ،
آهن و ويتامين هاي ، آ ، ب و تا حدودي ث را تأمين مي نمايند .اگر چه دانه ي گندم عدس و سبزيجات برگي حاوي مقادير زيادي آهن مي باشند ولي قابليت استفاده ي آن با مواد جايگزين فصلي محدود شده است .سبزيجات نظير سيب زميني ، چغندر ، گوجه فرنگي ، گل کلم ممکن است منابع بهتري از آهن باشند زيرا مواد مهار کننده کمتر و ويتامين ث بيشتري داشته که به جذب آهن کمک مي کند .شير ، همراه با سبزيجات ميزان کلسيم اضافه مورد نياز را تأمين مي کند .رژيم گياهخواري ، پروتئين کافي و ويتامين را تأمين مي کند به شرط آن که همراه با سالاد ، ميوه جات ، شير و فراورده هاي لبني نظير ماست و پنير باشند .تخم مرغ يک غذاي عالي بوده که توسط بسياري از گياهخواران مصرف مي شود .خوردن سالاد همراه با وعده هاي غذايي و ميوه را روزي يک يا دو بار به صورت عادت در آوريد .شما پس از دو تا سه ماهگي حاملگي بيشتر از قبل احساس گرسنگي خواهيد کرد و بايستي بين هر وعده ي غذايي ، غذاي مختصري يا ميوه بخوريد که بهتر از خوردن زياد غذا فقط در هر وعده ي غذايي است .اگر صبحانه را دير مي خوريد ، نان يا بيسکويت همراه چاي يا قهوه صبح ، بخوريد .از چاي يا قهوه زياد پرهيز کنيد زيرا موجب سوزش سر دل مي شوند .آن ها همچنين جذب آهن را مهار کرده و نبايستي با غذا يا بلافاصله بعد از غذا ، نوشيده شوند .
پخت و پز در ظروف آهني ، مقداري آهن به غذا اضافه مي کند ،اما ويتامين ث را تخريب مي کند .ويتامين «ث » به جذب آهن کمک مي کند .
بنابراين غذاهاي غني از ويتامين ث نظير گوجه فرنگي ، ليمو ، پرتقال ، همراه با غذا بايستي مصرف شوند .
محدوده ي بي ضرر مصرف الکل حاملگي به سختي قابل اندازه گيري مي باشد .الکل مي تواند باعث سقط جنين ، نوزاد کوچک يا مرده گردد .

شکايات جزيي در زمان حاملگي

احساس شما بستگي به طرز برخورد با حاملگي دارد .بسياري زنان احساس خوبي را بيش از هر زمان ديگري دارند .ايشان سلامتي و خوشحالي را با تمام وجود احساس مي کنند .هر مرد در خانواده ، مخصوصاً پدر بايد به اين امر توجه داشته و اطمينان و حمايت کافي براي مادر فراهم آورد .گاهي به جاي خوشحالي و لذت ،يک احساس نگراني و افسردگي به علت تفکر در مورد مشکلات احتمالي و يا مسايلي که مي شنويد يا مي خوانيد ، به وجود مي آيد .
اگر واقعاً احساس ناراحتي مي کنيد ، با همسر و يا پزشک خود مشورت نموده يا در اين مواقع کتاب جالبي را مطالعه نماييد تا ذهنتان از مسئله دور شود اگر احساس خستگي مي نماييد ، اندکي بنشينيد يا دراز بکشيد .
مواردي از مشکلات جزيي که ممکن است شما را آزار دهند در ذيل آورده مي شوند :

تهوع

اين مورد برخي خانم ها را آزار داده در حالي که دال بر بيماري نيست .در صبح بدتر بوده ولي ممکن است در تمام روز ادامه داشته باشد .احساس تهوع با شکم خالي ،بيشتر و فقط با آروغ زدن همراه مي باشد .گاهي اوقات بوي غذاها مي توانند موجب اين امر گردند .
خود را بيش از حد خسته نکنيد .شکم خود را خالي نگه نداريد .از ابتداي صبح صبحانه خورده و يا با چاي صبح ، بيسکويت و نان مختصري ميل نماييد.وعده هاي غذايي بيشتر ،با مقدار کمتر غذا بسيار بهتر از دو وعده غذايي با حجم زياد مي باشد مقدار کافي آب ،آبليمو يا هر نوشيدني دلخواه را مصرف نماييد .هيچ دارويي را بدون مشورت پزشک مصرف نکنيد .تهوع ، پس از ماه سوم حاملگي متوقف مي شود .

ويار (طلب يا تنفر چيزي )

بسياري از خانمها طي حاملگي دچار ويار مي گردند . اين امر ممکن است ميل شديد به خوردن يک غذاي خاص باشد و معمولاً ترشي و ميوه هاي ترش ترجيح داده مي شوند برخي ميل به گل ، رنگ يا گچ پيدا مي کنند .
حس بويايي طي حاملگي مي تواند قوي تر گردد .ممکن است يک انزجار به بوي نفت و مشتقات آن ايجاد شود .

سوزش سر دل

اين حالت معمولاً در چند هفته آخر حاملگي بروز مي کند . احساس سوزش در قسمت بالاي شکم و گاهي مزه ي تلخ و تند در دهان ايجاد مي شود .اين حالت به علت اثر هورمون هاي حاملگي روي عضلات لوله گوارش و در نتيجه رانده شدن مقداري اسيد معده به طرف بالا يعني مري مي باشد .همچنين فشار رحم بر روي معده يکي ديگر از دلايل آن است .
از خوردن غذاي پر حجم ،سرخ کرده و پر چربي پرهيز نماييد . يک تا دو ساعت قبل از خواب سعي کنيد حداقل غذاي ممکن را بخوريد . اگر بهبود پيدا نکرديد ،با پزشک خود مشورت نماييد .

انقباض پا (گرفتن عضله ي پا )

خانم حامله ممکن است در نيمه شب با درد عضله ي پا از خواب بيدار شود . اين امر ممکن است به علت کمبود کلسيم باشد اما بيشتر به علت کاهش جريان خون در نتيجه پيشرفت حاملگي است .طي حمله ي انقباض سعي کنيد عضلات درگير را کشش داده و ماساژ دهيد .گاهي اوقات ، کمي نمک اضافي مي تواند کمک کننده باشد .

يبوست

يبوست طي حاملگي بسيار شايع است و تصور مي شود به علت هورمون هاي حاملگي با اثر شل کنندگي روي عضلات روده بوده که کارهاي فرد را تحت تأثير قرار مي دهد همچنين ، بزرگ شدن رحم فشار بيشتري را روي روده وارد نموده و مسئله را مشکل تر مي نمايد .قرص هاي آهن نيز مي توانند منجر به يبوست گردند .
اقدامات ساده متعددي نظير نوشيدن مايعات ، خوردن ميوه جات بيشتر و سالاد ، کمک کننده است خوردن سوپ نيز مفيد مي باشد .
از مسهل ها بايستي اجتناب ورزيد مگر آنکه کاملاً ضروري بوده و بايستي قبل ازمصرف آن ها با پزشک مشورت نمود .

بي خوابي

به علت رشد اندازه ي شکم و تکان هاي بچه درون رحم ، ممکن است نتوانيد به راحتي دراز کشيده و خواب به صورت يک مشکل در مي آيد .براي رفع اين مشکل ، در هر وضعيتي که احساس راحتي مي نماييد ، استراحت کنيد . وضعيت راحت شما براي جنين نيز مطلوب بوده و هيچ وضعيت خاصي براي آن بد و مضر نمي باشد .شما مي توانيد حتي در صورتي که براي تان مطلوب مي باشد ،روي شکم بخوابيد .حمام گرفتن و نوشيدن مايع گرم در بستر به آرامش دادن مادر کمک نموده و خواب را تسهيل مي نمايد .

هموروييد (بواسير )

يبوست و فشار جنين در حال رشد ممکن است منجر به بواسير گردد که اغلب خونريزي نموده و بسيار دردناک است .به کار بردن کمپرس سرد موجب بهبودي نسبي مي شود .از يبوست به وسيله ي خوردن سالاد ، سبزيجات و ميوه هاي بيشتر جلوگيري کنيد
مقدار کافي آب بنوشيد در صورتي که بهبود حاصل نشد با پزشک مشورت نماييد .

تورم مچ پا و اندام تحتاني

اين حالت به علت افزايش آب بدن طي حاملگي مي باشد .در وسط روز يا هر زمان ديگر که مي توانيد ، دراز کشيده و يا در حالت نشسته پاها را از سطح زمين بالاتر قرار دهيد .از ايستادن به مدت طولاني خودداري کنيد ، صندل يا کفش هاي مناسب بپوشيد و مصرف نمک را محدود نماييد .با پزشک خود مشورت کنيد زيرا اين امر ممکن است اولين علامت مسموميت حاملگي ، وضعيت ويژه به علت حاملگي ، بوده و با افزايش فشار خون همراه باشد .

تغييرات پوستي

برخي خانم ها لکه هاي تيره اي در گونه هاي شان ايجاد مي شود .علت اين حالت شناخته نشده ولي پس از زايمان محو مي گردند . پوست شکم و پستان ها تحت کشش قرار مي گيرند .زيرا اندازه شان طي حاملگي افزايش
مي يابد .اگراضافه وزن زياد باشد ، همين حالت در روي بازوها و ران ها مشاهده مي شود .
اين نشانه هاي تحت کشش قرار گرفتن ،رنگ روشن تري داشته و پس از زايمان ، و برگشت بافت ها به جاي اوليه ، به طور ناچيزي مشخص مي باشند ، مگر آن که اضافه وزن شديدي حاصل شده باشد .در اين حالت ، اين تغيير در نتيجه افراط در خوردن باقي خواهد ماند .

تکرر ادرار

اين علامت کاملاً طبيعي بوده زيرا فشار از ناحيه ي رحم روي مثانه وجود دارد ،اما اگر هرگونه علامت ديگر نظير سوزش يا ناراحتي در ادرار کردن وجود داشت ، بايستي به پزشک مراجعه نموده و آزمايش ادرار انجام شود .

علامت هاي خطرناک در حاملگي

اغلب مشکلات حاملگي مي توانند پس از مدتي به پزشک گزارش شوند ولي برخي علامت ها مي توانند دال بر يک فوريت پزشکي بوده و بايستي سريعاً به پزشک مراجعه نمود .شما بايستي درصورت وجود هر کدام از موارد زير سريعاً به پزشک مراجعه نماييد :
1 ـ هر گونه خونريزي يا ترشح خوني از واژن .
2 ـ تب بيشتر از 38 درجه سانتيگراد که همراه با سرماخوردگي نمي باشد .
3 ـ تهوع شديد با استفراغ بيشتر از 3 بار در ساعت .
4 ـ تورم دستها و صورت مخصوصاً اگر ناگهاني باشد .
5 ـ تاري و محوي بينايي ، به خصوص اگر نقاط يا خطوط موجي پيش چشم مشاهده شود .
6 ـ توقف حرکات جنيني.
7 ـ سردرد شديد مداوم.
8 ـ درد شديد شکم که به وسيله ي حرکات روده اي و تخليه مدفوع بهبود نمي يابد .
9 ـ وجود جريان يا قطرات آب از واژن .
10 ـ تکرار ادرار همراه با احساس سوزش .
11 ـ هر گونه تصادف ،سقوط از بلندي يا ساير ضربات .

مسافرت طي حاملگي

سفر در زمان حاملگي به شرط آن که خود را بيش از حد خسته ننماييد ،هيچ ضرري ندارد .بايستي از تنه خوردن و فشرده شدن در قطارها و اتوبوسهاي شلوغ اجتناب کرد .
ماه هاي اواسط حاملگي ،بهترين زمان مسافرت مي باشند ، زيرا خطر کمتري براي سقط وجود دارد .چند هفته قبل از موعد زايمان ، بهتر است که در خانه مانده و بيشتر استراحت نماييد .

ورزش و تمرين بدني طي حاملگي

از ورزش هاي شديد بايستي پرهيز نموده ،اما برخي تمرينهاي بدني نظير قدم زدن ، شنا کردن يا بازي بدمينتون به طور منظم مفيد مي باشند .کارهاي خانه مي توانند همانند قبل تداوم داشته باشند .توصيه مي شود که در نيمه روز استراحت نموده و پاها را بالا نگه داريد .

مراقبت از سينه ها

سينه ها ها همانند ساير نقاط بدن احتياج به نظافت دارند و روزي يک يا دو بار حمام بسته به آب و هوا ،توصيه مي شود .صابون نبايستي روي نوک سينه هاماليده شود زيرا چربي طبيعي روي آن را مي زدايد .اگر نوک سينه ها کوچک يا تو رفته مي باشند ،آن ها را هنگام تعويض لباس يا حمام گرفتن به آرامي به طرف خارج ماساژ و کشش دهيد .نوک سينه هاي کوچک و تو رفته موجب اشکالات در شيردهي کودک مي شود .
منبع:کتاب شما و فرزندانتان
/خ